“In This Corner of the World”, một anime chiếu rạp về một phụ nữ trẻ sống trong giai đoạn 1930-1940 của Nhật, hiện đang là một phim hot tại các rạp ở Nhật Bản và nhận được nhiều lời khen ngợi. (Tiêu biểu, tờ báo “Sreen Daily” gọi bộ phim là “một điểm sáng đầy mê hoặc, nhưng theo một cách giàu suy tưởng, đúng mực, và thậm chí thê lương”).
Không lâu trước khi “In This Corner of the World” được công chiếu tại Nhật, ANN đã có cơ hội phỏng vấn với nhà sản xuất của phim – Masao Maruyama, “một người khổng lồ thực sự trong ngành công nghiệp anime”. Ông đã chứng kiến anime phát triển trong hơn 50 năm, dự án phim đầu tiên ông tham gia là “Mushi Pro” của Osamu Tezuka vào năm 1960. Ông là người đồng sáng lập Madhouse studio năm 1972, 40 năm sau, ông sáng lập MAPPA studio, cũng là nơi “In This Corner of the World” được sinh ra. Maruyama từng sản xuất những anime huyền thoại: Death Note, Kids on the Slope, Monster to Perfect Blue, Unico in the Island of Magic, Record of Lodoss War.
Ông có nghĩ “In This Corner of the World” đặc biệt lôi cuốn một loại khán giả, theo độ tuổi hay giới tính chẳng hạn?
Bộ phim không được tạo ra dành riêng cho một đối tượng nào. Tôi dành tặng nó đến mọi thế hệ từ trẻ nhỏ đến người lớn. Bộ phim là dành cho mọi người, không riêng một loại khán giả nào. Thật ra nội dung của nó cũng không hề giới hạn. Tôi nghĩ mọi người đều có thể hiểu được điều bộ phim truyền tải.
Trước đây đã có nhiều phim lấy bối cảnh Chiến tranh Thế giới lần thứ II, gồm có Barefoot Gen, Grave of the Fireflies và Giovanni’s Island. Ông có nghĩ bộ phim này đạt được những điều mà các bộ phim đi trước không đạt được?
Ngay cả trong chiến tranh mọi người vẫn phải ăn, phải sống. Chúng tôi đã cố gắng để mô tả một cách chính xác cuộc sống hàng ngày một cách rất chân thực, không làm quá lên về độ kịch tính của thời đại ấy. Chúng tôi đã làm việc chăm chỉ để mô tả thời điểm đó một cách chính xác.
Đối với một số người, ITCOTW có vẻ khác với lý tưởng của họ về anime. Ông có nghĩ bộ phim là một thể loại anime mới hay nó thuộc một thể loại có từ trước đó?
Câu trả lời là có và không. Tôi nghĩ trong dự án trước đạo diễn (Sunao Katabuchi) đã mô tả đời sống thường nhật một cách rất tuyệt vời. Nhưng, ở bộ phim này, ngoài đời sống thường nhật, nó còn xen thêm một chút phiêu lưu.
Katabuchi có một phương pháp hay để miêu tả cuộc sống bình yên thường ngày dù thời đại ấy vô cùng hỗn loạn.
Bộ phim là một câu chuyện rất thực tế, nhưng nó trở nên kỳ thú bởi nó là thế giới được thiết kế bởi trực quan của nữ chính Suzu và hình ảnh của thưc tại. Đó là một cấu trúc thật sự kỳ diệu.
Katabuchi đã nắm bắt rất tốt cốt truyện gốc và sáng tạo nên cả một thế giới quan kỳ thú. Nó được những thành phần hấp dẫn. Không chỉ cho thấy thực tại mà còn ẩn chứa những giấc mơ kỳ ảo. Tôi cho rằng nó sẽ là một bộ phim tuyệt vời.
Chắc chắn nhiều người trẻ nghĩ bộ phim liên quan đến Hiroshima và Chiến trang Thế giới II sẽ rất đau thương. Ông có dùng cách nào thuyết phục họ mở lòng hơn với bộ phim?
Có… Nhân vật trong bản gốc manga vẽ bời Fumiyo Kono nhìn rất hiền lành, dễ thương. Tôi muốn đưa hình ảnh đó vào anime.
Thực tế, bộ phim không hề có nhiều cảnh chiến tranh. Tất nhiên chúng tôi mô tả cảnh đánh bom nguyên tử, nhưng bộ phim không lấy bối cảnh chính thành phố Hiroshima mà diễn ra ở thành phố Kure, nơi cũng bị ảnh hưởng nặng bởi trận bom nguyên tử. Nữ chính Suzu rời Hiroshima để đi lấy chồng ở Kure. Kure dù bị ảnh hưởng lớn nhưng nó không bị hủy diệt. Nó cho thấy một góc nhìn cận cảnh về sự kiện diễn ra ở Hiroshima.
Tôi chọn yếu tố nền tảng đó để dựng lên các cảnh phim. Từ “Corner” (góc) ở title phim cũng nói lên phần nào dụng ý đó. Tôi quyết định không làm một bộ phim quá đau thương. Đồng thời, đội ngũ sản xuất cũng có ý định mang lại góc nhìn tươi sáng hơn về sự việc.
Ông đã từng làm việc với nhiều đạo diễn anime nổi tiếng. Ông thấy phẩm chất tốt nhất khiến Katabuchi làm đạo diễn phim này là gì ?
Ông ấy là một người ham điều tra. Ông ấy thật sự check lại các sự thật lịch sử có trong cốt truyện. Nhưng lại không hề hoàn toàn dựa theo chúng. Ông ấy có con mắt nhìn nhận tình hình riêng, cả quá khứ và tương lai. Một lần nữa, ông ấy nắm bắt tốt thực tế và đào sâu hơn nó. Tôi nghĩ khả năng của ông ấy là không giới hạn.
Ông đã từng làm việc với các đạo diễn nổi tiếng : Shinichiro Watanabe, Mamoru Hosoda và Satoshi Kon. Họ có những điểm riêng biệt không hay những đạo diễn anime đều có nhiều điểm chung?
Câu trả lời là có và không. Nếu phải xác nhận một điểm chung, tôi sẽ cho là họ đều “cứng đầu” ở mức độ cao. Điều đó có nghĩa là họ có ý chí mạnh mẽ và kiên trì, rất khó có thể kiểm soát họ. Tôi bảo họ dự án sẽ không kịp lịch công chiếu hay quỹ tiền đang dần cạn, họ sẽ chỉ nói:”Thì sao?” Họ đều cố hết sức hoàn thành dự án của mình.
Ông cho rằng đâu là sự thay đổi quan trọng nhất của nền công nghiệp anime trong những thập kỉ qua?
Tôi sẽ nói đó là khía cạnh kỹ thuật, mọi thứ đang đi dần vào kỹ thuật số, vẽ tay trên giấy hầu như biến mất. Còn đội ngũ sản xuất về cơ bản không có nhiều thay đổi. Chỉ đơn giản là họ phải học thêm về kỹ thuật để dùng máy móc thay vì bút chì.
Lối suy nghĩ và sáng tạo không có nhiều thay đổi. Bản thân tôi làm việc theo cách cổ điển, tôi luôn muốn giữ phong cách hiện tại của mình.
Ông có suy nghĩ gì khi anime đã trở nên nổi tiếng như ngày hôm nay và khiến nhiều anime chạy theo xu hướng ra đời: chẳng hạn như anime có xu hướng vẽ các cô gái “moe” hơn trong những năm gần đây?
Tôi không có vấn đề gì với việc đó miễn là khán giả thấy nó vui hay thú vị. Vậy nên, chẳng hạn, nếu tôi có thể làm một anime với những nhân vật “moe” và thu hút lượng lớn fan, tôi cũng sẽ thấy vui vẻ. Dù tôi chưa có cơ hội làm những dự án như thế, tại thời điểm hiện tại, tôi vẫn tập trung vào kiểu cổ điển. Nhưng phong cách mới đó không hề xấu.
Dù vậy, tôi xem những anime như thế và thấy chúng rất giống nhau. Tôi nghĩ sẽ tốt hơn khi nhân vật có những điểm riêng biệt trong ngoại hình, tính cách và các tác giả cũng nên có nét vẽ riêng.
Ông có nghĩ vị trí của ông có thể gây ảnh hưởng đến nền công nghiệp anime theo hướng ông muốn? Hay ông cảm thấy tiếc vì có nhiều yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát?
Đó là một câu hỏi khá khó. Đối với tôi, ở tuổi 75 này, tôi có thể gần như thấy đích đến của mình. Tôi rất hứng thú với việc xem hướng đi của những người trẻ, nhưng với tôi, tôi không muốn kiểm soát gì cả, tôi chỉ muốn giữ cho công việc của riêng mình theo ý tôi
ITCOTW là một trong những movie đầu tiên MAPPA, studio ông thành lập, làm. Bộ phim có phản ánh hướng đi của studio không?
Không chỉ cho MAPPA, tôi nghĩ nó đại diện cho một loại dự án phim nếu có mặt trong bộ mặt của anime Nhật Bản thì thật tốt.
Tôi có thể hỏi xin thông tin mới về anime chưa hoàn thiện của Satoshi Kon – The Dream Machine không?
Tôi không có thông tin mới nào cả. Tôi rất muốn tiết lộ thêm, nhưng không thể. Tôi cũng hay hỏi về dự án nhưng cậu ấy có hàng ngàn lí do để từ chối tôi.
Là một nhà sản xuất, ông đã từng tham gia sản xuất nhiều bộ live action chưa, có điểm khác biệt nào không? Nó có khó hơn sản xuất anime, movie không?
Tất nhiên là khác biệt. Nhân vật, đồ họa anime không mang lại cảm giác người thật như live action.
Chúng tôi đủ linh hoạt để làm được cả hai lĩnh vực. Anime là vô hạn, nhưng chúng tôi không gắn bó với nó. Chúng tôi nghĩ sẽ có nhiều thử thách hơn ở mảng live action.
Đôi khi tôi được hỏi:”Tại sao ông không làm live action?” đặc biệt khi tôi hầu như chỉ được biết đến qua sản xuất anime.
Ông có cảm thấy rằng để anime tồn tại, điều quan trọng bây giờ là cần hợp tác quốc tế, không chỉ sản xuất bởi Nhật Bản, khi nó ngày càng khó có thể tăng ngân sách ở Nhật?
Tôi có nghĩ vậy. Tôi không phân biệt hoạt hình của Nhật hay của nước ngoài. Khi chúng ta đều hướng đến những dự án quốc tế, studio quốc tế, tôi chắc rằng họ sẽ thành công ở cả Nhật và nước ngoài. Đặc biệt, tôi không cho rằng phim của Nhật là giữ bản chất anime còn phim nước ngoài thì không. Tôi nghĩ hợp tác quốc tế là cần thiết.
Không quan trọng rằng khán giả ở Nhật hay ở nước ngoài đón nhận . Tôi muốn càng nhiều người xem anime của tôi càng tối. Như thế tôi có thể cảm thấy mãn nguyện khi bỏ tâm huyết thực hiện những dự án mà không phải ám ảnh việc phải đấu chọi với nhiều đối thủ trên thị trường. Tôi mong các nhà sản xuất và khán giả đều trân trọng anime.
